Zmiany w prawie jazdy

Nadchodzą długo zapowiadane zmiany zasad egzaminowania przyszłych kierowców. W lutym 2012 roku zmieni się forma testów teoretycznych na wszystkie kategorie, a prawo jazdy na szybsze motocykle będzie można zdobyć dopiero w wieku 24 lat

fot. Agencja Gazeta

Wielkimi krokami zbliża się termin wejścia w życie pierwszych zapisów Ustawy o kierujących pojazdami. Cel? Zmniejszenie liczby ciężkich wypadków drogowych i podniesienie kwalifikacji kierujących ma poprawić bezpieczeństwo na drogach. Statystyki wskazują, że najliczniejsza grupa kierowców uczestniczących w wypadkach to osoby w wieku 18-24 lat, posiadające prawo jazdy krócej niż 2 lata. 

Jak jest, a jak będzie

Teraz egzamin teoretyczny to najmniejsze zmartwienie kursantów - w ciągu 25 minut trzeba odpowiedzieć na 18 pytań z bazy ok. pięciuset. W każdym przypadku egzaminowany ma do wyboru trzy opcje, a w razie wątpliwości może wrócić i sprawdzić poprawność udzielonej odpowiedzi. Przy odrobinie samozaparcia wystarczy kilka dni przed egzaminem przysiąść i... wkuć. Właśnie, ale co później zostaje z tej wiedzy w głowie?

To samo pytanie zadali sobie urzędnicy i w ramach nowych przepisów zmienili zasady teoretycznego egzaminu na prawo jazdy. Baza wzrośnie do ponad tysiąca pytań, które będą sprawdzać wiedzę na temat tych samych zagadnień w różnych aspektach. Zwiększy się liczba zadań, a egzamin zostanie podzielony na część ogólną (20 pytań) i specjalistyczną (12 pytań). Nie będzie już pytań wielokrotnego wyboru; w niektórych trzeba będzie wybrać jedną z trzech odpowiedzi, a w innych wskazać tylko "tak" lub "nie". Zmieni się również system punktacji, uzależniony od poziomu trudności zadań (dotychczas wszystkie pytania były punktowane jednakowo). Nie wiadomo jeszcze, czy baza pytań będzie ogólnodostępna. 

Symulacje drogowe

To kolejna nowość. Po obejrzeniu filmu egzaminowany będzie musiał w ograniczonym czasie wskazać poprawną odpowiedź. Uwaga! Do raz udzielonej i zatwierdzonej odpowiedzi nie będzie już powrotu. Dlaczego? 

- Dotychczas przyszli kierowcy nie czytali kodeksu, tylko uczyli się pytań i odpowiedzi na pamięć. Rekordziści opuszczali salę egzaminacyjną już po trzech minutach - tyle zajmowało im "wystukanie" prawidłowych odpowiedzi, inni wałkowali pytania i wracali do nich wielokrotnie. A na drodze nie ma czasu na zastanawianie się - mówi Marek Bielicki, instruktor z łomżyńskiej szkoły nauki jazdy.

- To rozwiązanie nawiązuje do dobrych tradycji, znanych z innych krajów europejskich. Dotychczasowy system testów nie uczył zachowań na drodze, zmuszał jedynie do wzrokowego zapamiętywania pytań. Symulacje w czasie rzeczywistym mogą nauczyć kursantów zachowania w konkretnych sytuacjach drogowych. Ważne, by testy przestały być wreszcie ogólnodostępne, a baza pytań regularnie się zmieniała - dodaje Wojciech Pasieczny z Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Stołecznej policji.

Czy warto próbować zdawać na starych zasadach? O zdobyciu uprawnień kategorii A nie ma już co marzyć - szkoły rozpoczęły właśnie przerwę zimową i do marca nie uczą jazdy na motocyklach. Co prawda w nowych przepisach jest luka, która uniemożliwia motocyklistom uzyskanie prawa jazda do stycznia 2013 roku, ale urzędnicy Ministerstwa Infrastruktury obiecali niedługo przygotować stosowną nowelizację w tej sprawie. W nieco lepszej sytuacji są ci, którzy zechcą zdobyć prawo jazdy kategorii B. Liczba wolnych miejsc szybko jednak topnieje - wiele szkół przeżywa oblężenie kursantów. 

Niestety, o kilkadziesiąt złotych wzrosną ceny egzaminów (dla przypomnienia, koszt udziału w egzaminie teoretycznym wynosi teraz 22 zł, a w praktycznym na kategorię B - 112 zł). Zmienią się nie tylko zasady egzaminu teoretycznego, ale i zadania na placu manewrowym. Motocyklistów czeka m.in. test z omijania przeszkody oraz slalom.

Prawo jazdy dla 14-latków

Ustawa definiuje również nowe kategorie prawa jazdy. Podstawowa kategoria AM, dozwolona od 14. roku życia, będzie uprawniać do prowadzenia pojazdów czterokołowych o masie do 250 kg oraz motorowerów, wyposażonych w silnik spalinowy o pojemności do 50 ccm lub elektryczny o mocy do 4 kW i z prędkością maksymalną ograniczoną do 45 km/h. Uwaga! Osoby, które ukończyły 18 lat przed wejściem w życie nowych przepisów (w tym przypadku 1 stycznia 2013 roku), będą mogły jeździć motorowerem bez uprawnień. Od stycznia 2013 roku prawo do poruszania się tym rodzajem pojazdem zyskają kierowcy z prawem jazdy wyższej kategorii lub nastolatki z kartą rowerową. Pozostali będą musieli zdobyć stosowne uprawnienia.

Limity wiekowe do kierowania pojazdami

14 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii AM;

16 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A1, B1 i T;

18 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A2, B, B+E, C1 i C1+E;

20 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A, jeżeli osoba co najmniej od 2 lat posiada prawo jazdy kategorii A2;

21 lat - dla motocykli trójkołowych o mocy przekraczającej 15 kW, jeżeli osoba posiada prawo jazdy kategorii A;

24 lata - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A, jeżeli osoba nie posiadała co najmniej przez 2 lata prawa jazdy kategorii A2.

AM - prawo jazdy dla użytkowników motorowerów oraz lekkich pojazdów czterokołowych, czyli lekkich quadów (masa bez obciążenia do 350 kg, prędkość maksymalna do 45 km/h, silnik o pojemności skokowej do 50 cm3). Dokument będzie można zdobyć po ukończeniu 14. roku życia. Cięższe quady zaliczono do "czterokołowców", czyli "pojazdów samochodowych przeznaczonych do przewozu osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla, którego masa własna nie przekracza 550 kg". Będą wymagały więc prawa jazdy kategorii B1, dozwolonej od lat 16.

A1 - kategoria dozwolona od 16. roku życia, upoważniająca do prowadzenia motocykli o pojemności skokowej do 125 cm3, mocy maksymalnie 15 KM i stosunku mocy do masy nie większej niż 0,13 KM/kg oraz do prowadzenia motocykli trzykołowych o mocy do 20,4 KM.

A2 - pośrednia kategoria prawa jazdy pomiędzy istniejącymi już kategoriami A1 i A, dozwolona od 18. roku życia. Prawo jazdy tej kategorii będzie uprawniało do prowadzenia motocykli o mocy nieprzekraczającej 47,65 KM i stosunku mocy do masy nie przekraczającym 0,272 KM/kg.

Aby uzyskać uprawnienia do prowadzenia motocykli, czyli prawo jazdy kategorii A, młody kierowca będzie musiał najpierw zdobyć prawo jazdy na małe motocykle (A1 w wieku 16 lat lub A2 w wieku 18 lat), a następnie po 2-letnim okresie posiadania tych uprawnień będzie miał możliwość uzyskania prawa jazdy na większe motocykle (odpowiednio A2 lub A). Projekt zakłada również podniesienie minimalnego wieku niezbędnego do uzyskania bezpośredniego dostępu do prawa jazdy kategorii A - z obecnych 18 do 24 lat. Celem zmian jest zapobieganie sytuacji, w której młodzi i niedoświadczeni kierowcy mają dostęp do ciężkich i szybkich motocykli.

Ustawa ma również zapobiegać siadaniu za kółko osobom, które nie powinny otrzymać prawa jazdy ze względu na stan zdrowia - w tym celu wprowadza ankietę zdrowotną.

Koniec z bezterminowym prawem jazdy

Zgodnie z nową ustawą, prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E będą ważne przez 15 lat, pozostałe przez pięć lat. Od 19 stycznia 2013 r. będą wydawane dokumenty zgodne z nowym wzorem unijnym. Obecne podlegają wymianie w okresie od 19 stycznia 2028 r. do 18 stycznia 2033 r. Za wymianę kierowcy zapłacą niestety z własnej kieszeni (obecnie to 84 zł).

Okres próbny dla początkujących

Od stycznia 2013 roku początkujących kierowców czeka 2-letni okres próbny. Przez 8 miesięcy po uzyskaniu prawa jazdy będą oni musieli jeździć samochodem oznaczonym "zielonym listkiem" na przedniej i tylnej szybie. Ponadto w tym czasie nie wolno im przekraczać prędkości 50 km/h w terenie zabudowanym, 80 km/h poza nim oraz 100 km/h na drodze ekspresowej dwujezdniowej i autostradzie, ani podejmować pracy zarobkowej jako kierowca. 

Po popełnieniu dwóch wykroczeń kierowca objęty okresem próbnym zostanie skierowany na kurs reedukacyjny, a po popełnieniu trzech wykroczeń lub jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym (np. jazda pod wpływem alkoholu - powyżej 0,5 promila) - straci prawo jazdy. W trakcie kursu trzeba też będzie odbyć specjalne szkolenie z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego. Podobne rozwiązanie zastosowano już w innych państwach europejskich. 

Nowe kursy reedukacyjne

Kierowcy, którzy uzbierają 24 punkty karne, będą od stycznia 2013 roku kierowani na kurs reedukacyjny, a nie na ponowny egzamin na prawo jazdy. Jeśli jednak po raz kolejny zgromadzą 24 punkty (razem 48) w ciągu 5 lat, pożegnają się z dokumentami. Uwaga! Zgodnie z nowymi przepisami, policjant będzie mógł nas jednorazowo ukarać 10 punktami karnymi, niezależnie od liczby i ciężaru popełnionych wykroczeń. Oznacza to kres "kolekcjonowania" punktów przez piratów drogowych. Rekordziści potrafili podczas jednej kontroli zebrać ich ponad 100.

Kalendarium zmian

Nowa ustawa o kierujących pojazdami, w tym zasady egzaminowania kierowców, wchodzi w życie 11 lutego 2012 roku. Wśród zapisów są jednak wyjątki. Dopiero od 1 stycznia 2013 r. zaczną obowiązywać zapisy mówiące o kontroli ośrodków szkoleniowych, okresie próbnym dla nowych kierowców oraz kursach reedukacyjnych, a 19 stycznia 2013 r. - m.in. przepisy dotyczące kategorii AM.

źródło: wyborcza.pl