19 stycznia 2013 roku mają wejść w życie nowe, bardziej skomplikowane zasady egzaminowania kierowców. To ostatni dzwonek, by zapisać się na kurs i zdobyć dokument na starych zasadach.
 |
| Fot. Paweł Kozioł / AG |
Pierwotnie nowe przepisy miały obowiązywać już od lutego br. W ostatniej chwili jednak Ministerstwo Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej wycofało się z tego terminu. Powód? Konieczność zmiany systemu teleinformatycznego w WORD-ach (Wojewódzkich Ośrodkach Ruchu Drogowego). Niestety, nadal nie ma pewności, czy ośrodki zdążą z przygotowaniami do stycznia. Dopiero pod koniec czerwca minister Sławomir Nowak podpisał odpowiednie rozporządzenia do ustawy, na podstawie których zostaną udzielone zamówienia publiczne na nowe, spójne oprogramowanie z dostępem do centralnej ewidencji kierowców. Nadal także trwają prace nad bazą pytań do testów.
Nowa ustawa o kierujących pojazdami ma przyczynić się do poprawy jakości szkolenia kierowców i zmniejszenia liczby ciężkich wypadków. W Polsce dochodzi do nich średnio trzy razy częściej niż na terenie całej Unii Europejskiej. Przykładowo w 2011 roku liczba wypadków i ofiar na naszych drogach wzrosła do ponad 40 tys. (o 3,2 proc. w porównaniu z rokiem 2010), zginęło 4 189 osób (wzrost o 7,2 proc.), a prawie 50 tys. zostało rannych (wzrost o 1,1 proc.). Sprawcami blisko jednej piątej zdarzeń byli kierowcy w wieku od 18 do 24 lat.
Jak jest teraz
Aby dziś zdać egzamin teoretyczny na prawo jazdy kategorii B w ciągu 25 minut trzeba odpowiedzieć prawidłowo na 16 z 18 pytań wielokrotnego wyboru. Oznacza to, że czas na rozwiązanie każdego z nich wynosi średnio 83 sekundy. W razie wątpliwości zawsze można wrócić do raz rozwiązanego zadania i sprawdzić poprawność odpowiedzi lub ją zmienić. Baza
pytań jest powszechnie dostępna.
pytań jest powszechnie dostępna.
- Niestety większość osób zwyczajnie wkuwa odpowiedzi na pamięć. Przygotowanie do egzaminu zajmuje teraz trzy-cztery wieczory. Kursanci zdają bezbłędnie, wybierając odpowiedzi w ciągu 5 minut, ale w samochodzie mają problem ze wskazaniem pierwszeństwa na pierwszym lepszym skrzyżowaniu! Na drodze nie ma na to czasu, prowadzenie to sprawa intuicji. Nie można tego tłumaczyć egzaminacyjnym stresem - podkreśla Marek Bielicki, instruktor nauki jazdy z Łomży.
Będzie trudniej
19 stycznia 2013 r. mają ruszyć pierwsze egzaminy teoretyczne na prawo jazdy na nowych zasadach. Nie zmieni się ich zakres tematyczny, ale baza zadań wzrośnie z 500 do około 1800 i już nie będzie jawna. Sprawdzian zostanie podzielony na część ogólną i specjalistyczną. Pierwsza będzie się składać z 20, a druga - z 12 pytań. Za każde prawidłowo rozwiązane zadanie kursant otrzyma od 1 do 3 punktów, zależnie od rodzaju zagadnienia. Na egzamin (podobnie jak i teraz) przewidziano 25 minut. Aby go zaliczyć, trzeba zgromadzić 68 punktów na 74 możliwe.
Zmieniają się nie tylko zasady punktowania, ale i forma zadań. Projekt rozporządzenia zakłada, że pytania z części ogólnej będą zawierać filmy sytuacyjne lub zdjęcia i tylko dwie odpowiedzi - "tak" lub "nie". Odpowiedzi na każde z nich należy udzielić w ciągu 10 sekund. W części specjalistycznej - odrębnej dla każdej kategorii - pytania zostaną opatrzone ilustracjami. Do wyboru będą już trzy odpowiedzi, spośród których jedna będzie prawidłowa, a czas na rozwiązanie zadania zwiększy się do 30 sekund. Ale uwaga! Do raz udzielonej odpowiedzi nie będzie można już wrócić.
Zmienią się także zadania na placu manewrowym. Motocyklistów czeka m.in. test z omijania przeszkody oraz slalom, a egzamin nie będzie się już odbywał po wytyczonej trasie. Niestety w związku z wydatkami WORD-ów zapewne wzrosną ceny egzaminów (obecnie koszt egzaminu teoretycznego wynosi 22 zł, a praktycznego na kategorię B - 112 zł). Tak jak dotychczas, wynik egzaminu teoretycznego zachowa ważność przez sześć miesięcy. W tym czasie kursant będzie mógł przystąpić do egzaminu praktycznego.
Warto wiedzieć. Szkolenie można rozpocząć na trzy miesiące przed 18. urodzinami, a egzamin zdać na miesiąc przed nimi. Dokument otrzymamy po osiągnięciu pełnoletności.
Prawko na quada i skuter
Zgodnie z aktualnymi przepisami 16-latek może zdobyć uprawnienia kategorii B1 pozwalające na jazdę samochodem o masie własnej do 550 kg, a 18-latek po uzyskaniu kategorii A ma prawo do prowadzenia wszystkich motocykli. To również zmieni styczniowa ustawa o kierujących pojazdami definiująca nowe kategorie prawa jazdy z wyższymi limitami wiekowymi:
* AM - prawo jazdy dla użytkowników motorowerów oraz lekkich pojazdów czterokołowych, czyli lekkich quadów (masa bez obciążenia do 350 kg, prędkość maksymalna do 45 km/h, silnik o pojemności skokowej do 50 ccm). Dokument będzie można zdobyć po ukończeniu 14. roku życia. Warto wiedzieć. Aby poruszać się motorowerem po wejściu w życie nowych przepisów, trzeba mieć ukończone 18 lat, posiadać prawo jazdy kategorii wyższej lub AM lub kartę motorowerową. Pozostali będą musieli zdobyć stosowne uprawnienia. Dotyczy to również osób, które zyskają pełnoletność po 19 stycznia 2013 r.
* A1 - kategoria dozwolona od 16. roku życia, upoważniająca do prowadzenia motocykli o pojemności skokowej do 125 cm3, mocy maksymalnej 15 KM i stosunku mocy do masy nie większym niż 0,13 KM/kg oraz do prowadzenia motocykli trzykołowych o mocy do 20,4 KM
* A2 - pośrednia kategoria prawa jazdy pomiędzy istniejącymi już kategoriami A1 i A dozwolona od 18. roku życia. Prawo jazdy tej kategorii będzie uprawniało do prowadzenia motocykli o mocy nieprzekraczającej 47,65 KM i stosunku mocy do masy nieprzekraczającym 0,272 KM/kg
* B1 - kategoria dozwolona od 16. roku życia, zarezerwowana dla pojazdów samochodowych o masie własnej do 550 kg (w tym cięższych quadów) przeznaczonych do przewozu osób lub ładunków, z wyłączeniem samochodu osobowego, ciężarowego i motocykla.
Aby uzyskać uprawnienia do prowadzenia motocykli, czyli prawo jazdy kategorii A, młody kierowca będzie musiał najpierw zdobyć prawo jazdy na małe motocykle (A1 w wieku 16 lat lub A2 w wieku 18 lat), a następnie - po 2-letnim okresie posiadania tych uprawnień - będzie miał możliwość uzyskania prawa jazdy na większe motocykle (odpowiednio A2 lub A). Projekt zakłada również podniesienie minimalnego wieku niezbędnego do uzyskania bezpośredniego dostępu do prawa jazdy kategorii A - z obecnych 18 do 24 lat. Celem zmian jest zapobieganie sytuacji, w której młodzi i niedoświadczeni kierowcy mają dostęp do najcięższych motocykli.
- Stopniowanie wieku uprawniającego do prowadzenia najszybszych motocykli pozwala nabrać stosownej wprawy tym, którzy na dwóch kółkach chcą naprawdę pojeździć, a nie poszpanować. Przecież nawet niewielka maszyna potrafi dostarczyć sporo frajdy - przekonuje Andrzej Krajewski, funkcjonariusz podwarszawskiej drogówki.
Okres próbny
Od stycznia 2013 r. początkujący kierowcy będą musieli przejść dwuletni okres próbny. Podobne rozwiązanie wprowadziło już wiele krajów europejskich, m.in.: Austria, Finlandia, Francja, Niemcy, Szwajcaria, Szwecja i Wielka Brytania. Według badań liczba wypadków z udziałem początkujących kierowców zmniejszyła się tam nawet o 50 proc.
Po popełnieniu dwóch wykroczeń kierowca objęty okresem próbnym zostanie skierowany na kurs reedukacyjny, a po popełnieniu trzech wykroczeń lub jednego przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym (np. jazda pod wpływem alkoholu - powyżej 0,5 promila) - straci prawo jazdy. W trakcie kursu trzeba też będzie odbyć specjalne szkolenie z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Dodatkowo przez osiem miesięcy po uzyskaniu prawa jazdy kierowca będzie musiał jeździć samochodem oznaczonym zielonym listkiem na przedniej i tylnej szybie - niezależnie od tego, na kogo auto jest zarejestrowane. W tym czasie nie wolno mu przekraczać prędkości 50 km/h w terenie zabudowanym, 80 km/h poza nim oraz 100 km/h na drodze ekspresowej dwujezdniowej i autostradzie ani podejmować pracy zarobkowej jako kierowca.
Nadzór nad ośrodkami i instruktorami
Nowe przepisy zakładają także podwyższenie wymagań wobec instruktorów, którzy mają być poddawani regularnym badaniom lekarskim i psychologicznym oraz co roku przechodzić kursy doszkalające. Istotnym elementem ustawy są również szczegółowe programy szkolenia kierowców. Będą one pozwalały na przekazywanie jednolitej wiedzy niezależnie od ośrodka czy instruktora. Pomysł ten wywołał liczne dyskusje w środowisku szkoleniowców, którzy niejednokrotnie wolą indywidualnie dobrać program nauczania do możliwości i potrzeb kursantów.
Nowość: profil kandydata
Przed rozpoczęciem szkolenia kursant będzie musiał złożyć wirtualny wniosek wraz z niezbędnym zaświadczeniem lekarskim i zdjęciami za pośrednictwem platformy ePUAP (elektroniczna Platforma Usług Administracji Publicznej). Starostwo, po sprawdzeniu kandydata, utworzy jego elektroniczny profil, co pozwoli m.in. wyeliminować oszustwa na kursach (zdarzało się wcześniej, że oświadczenia składane przez kursantów były fałszywe). Dane kandydata będą stale aktualizowane.
Warto wiedzieć. Przyszły kierowca będzie mógł zapisać się na egzamin przez internet - urzędnicy zrezygnowali z pomysłu osobistych wizyt kursantów w starostwie. Możliwość tę pozostawiono jednak osobom pozbawionym dostępu do sieci.
Zmiana dokumentów
Zgodnie z nową ustawą, prawa jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E będą ważne przez 15 lat, a pozostałe - przez pięć lat. Dokumentu nie uzyskają osoby, które nie powinny prowadzić pojazdów ze względu na zły stan zdrowia. Metodą uzyskiwania informacji na ten temat będzie ankieta zdrowotna wypełniana pod rygorem odpowiedzialności karnej.
Od 19 stycznia 2013 r. wydawane będą lepiej zabezpieczone dokumenty zgodne z nowym wzorem, jednolitym dla wszystkich krajów Unii Europejskiej. Ile będzie kosztowało nowe prawo jazdy? To zależy, czy znajdzie się w nim mikroczip, a jeśli tak - jakie dane będzie zawierać. Obecnie w resorcie transportu trwają szczegółowe ustalenia na ten temat. Na szybką odpowiedź liczą przede wszystkim samorządy, które zajmą się wydawaniem dokumentów.
Kursy reedukacyjne
Kierowcy, którzy uzbierają 24 punkty karne, będą kierowani na kurs reedukacyjny, a nie na ponowny egzamin na prawo jazdy. Jeśli jednak w ciągu pięciu lat po raz kolejny zgromadzą 24 punkty (razem 48), pożegnają się z dokumentami. Uwaga! Zgodnie z nowymi przepisami policjant będzie mógł nas jednorazowo ukarać 10 punktami karnymi niezależnie od liczby i ciężaru popełnionych wykroczeń (więcej o mandatach i punktach karnych czytaj jutro w "Gazecie").
Więcej WORD-ów
Poseł PO Artur Gierada przekazał ministrowi transportu Sławomirowi Nowakowi prośbę o zmianę przepisów i utworzenie dodatkowych ośrodków egzaminowania kierowców. Obecnie WORD-y działają w miastach na prawach powiatu, miałyby natomiast powstać także w miastach prezydenckich (miastach, które w czasach PRL zamieszkiwało powyżej 50 tys. mieszkańców). Dzisiaj zdarza się, że ich mieszkańcy muszą dojeżdżać na kurs i egzamin do mniejszych miejscowości.
Przykład. Prawa do egzaminowania kierowców nie ma Ostrowiec Świętokrzyski (75 tys. mieszkańców), ma je natomiast mniejsze Krosno (47 tys. mieszkańców). Po zaopiniowaniu przez resort transportu pomysł trafi pod obrady Sejmu.
Oblałeś? Odwołaj się
Jeśli kursant nie zgadza się z oceną egzaminu, może za pośrednictwem dyrektora ośrodka odwołać się do Urzędu Marszałkowskiego. Odwołanie należy przedstawić na piśmie w ciągu 14 dni od daty przeprowadzenia egzaminu. W ciągu 7 dni dyrektor WORD ma obowiązek przekazać dokument do urzędu, który z kolei ma 30 dni na przeprowadzenie odpowiedniego postępowania. Po zapoznaniu się z materiałem z kamery zainstalowanej w samochodzie egzaminacyjnym pracownicy urzędu mogą oddalić skargę lub umożliwić bezpłatne powtórzenie egzaminu.
Limity wiekowe do kierowania pojazdami
* 14 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii AM;
* 16 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A1, B1 i T;
18 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A2, B, B+E, C1 i C1+E;
* 20 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A, jeżeli osoba co najmniej od dwóch lat posiada prawo jazdy kategorii A2;
* 21 lat - dla motocykli trójkołowych o mocy przekraczającej 15 kW, jeżeli osoba posiada prawo jazdy kategorii A;
* 24 lata - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A, jeżeli osoba nie posiadała co najmniej przez dwa lata prawa jazdy kategorii A2.
Kiedy policjant może zatrzymać prawo jazdy?
- gdy kierujący przekroczy limit punktów karnych (20 przez pierwszy rok od wydania prawa jazdy, później 24);
- gdy wobec kierującego orzeczono zakaz prowadzania pojazdów lub wydano decyzję o cofnięciu albo zatrzymaniu prawa jazdy (np. na podstawie orzeczenia sądu lub przeciwwskazań zdrowotnych);
- gdy upłynął termin ważności prawa jazdy lub istnieje podejrzenie jego podrobienia;
- gdy dokument jest nieczytelny;
- gdy kierujący znajduje się w stanie nietrzeźwości lub po spożyciu alkoholu albo środków działających podobnie do alkoholu.
Mandat dla kursanta
Zgodnie z prawem, za łamanie przepisów ruchu drogowego policjanci mogą ukarać nie tylko instruktora, lecz także kursanta. Z odpowiedzialności nie zwalnia go obecność instruktora i to, że miał on możliwość reagowania na nieprawidłowe zachowania. O nałożeniu mandatu każdorazowo decyduje funkcjonariusz lub - w przypadku odmowy - sąd grodzki. Kandydat nie otrzyma natomiast punktów karnych, które można przyznać tylko osobie posiadającej uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi.
źródło: wyborcza.pl
